Doas femnas dins lo cap1968

Tardèri mai per m'acossomir. Una ora encara a tornar sens trapar la sòm. E puèi venguèt coma un còp pel suc, e me pleguèt dina sas alas negras sens que me poguèssi sovenir de ren. Al matin ausiguèri cridar. Creguèt que de monde se preissava a l'entorn del lièch e se trufavan . Comprenguèt pas çò que se disia . Lo vièch se quilhava. L''ereccion del matin , la que vol pas baissar , levat d'escampar d'aiga. Vergonha. Alicia volontar de me bolegar: « Joana es aici en bas que t'espèra, leva-te » . Dins l'escuresina; per astre se vesia pas pron, per descubrir l'estat vergonhos de mon... èstre...

Un moment , lo lençòl mostrèt la causa levada coma la tèsta d'una sèrp.

Bèla colòbra atalentada per ren de solide levat las fruches de son fantasme, polida colòbra reganhaira, per tal dire , al caumatge , e que servissia pas qu'a espaurugar las joinessas.

Alicia s'esclafèt e prenguèt la pòrta. Baste qu'aja pas vist. Senon seria pas pus nebot aimable mas brau turgescent. Pas gaire possible de me tornar far a « sauta bedèls » suls genolhs...

Eran nòu oras donc e Joana m'esperava ? Era pas de creire! Me sentiguèt la gargolha empegada. Mas me podiai pas levar encara. Un rai de solèlh passèt pel fenèstron de la cambra e faguèt dansar uns molons de poscas menudas que vironavan sens fin. Me tornèt d'envèjas de vomir. Ren a far. Lo fètge volia pas se la passar la monina. Eri tardièr. Una campana tindèt, sai que la mièja de las nòu.

Ausissia parlar, sens devinhar de que parlavan. Alicia e Joana e benlèu qualqu'un mai. Fintèt lo fenestron de la cambra que mostrava un carrat de cèl blau. Una jornada de calorassa? Trapèt la mòstra entre las caucaduras. Marquava plan la mièja. Tornamai la campana tindèt. Me semblèt qu'o fasia dins lo cap.
La serada me tornèt per tròçes. Prumièr, per qué se trufèt de ièu? Per qué m'abraçèt a la fèsta? Per milhor me renegar aprèp? Me sovenguèt consi Girard la tenia sarrada, l' imatge clara d'elses, jaguts dins l'escuresina, entre qu'ausissiai son planh, d'unes còps son cridal de gauch subte, que treblava pas sonque una segonda lo crainament de las cigalas . Se remembrar. Un sanglòt que nos lo còl. Coma se li furgava lo còr d'un quicòm de brutlant. Sanglòt ridicul d'amoros perdut dins una vinha , coma un naufrajat. Joana la crudèla que semblèt de lo tener per la man, per li mostrar un camin.

Joana sonque dins las sias pensadas, entre que se revirava de longa , jagut al lièch de sa solèsa.

Ela que devia de li mostrar lo camin , qu'avia prometuda dins son raisve , de marchar de compas, ela que se desvelava son còs, sonque per el, al cap de son cèl estelat , que li disia los mots de l'amor , que los inventava per li far descubrir lo miratge inausit del plaser de l'òme e de la femna, que l'alisava , l'ensenhava per que matèsse un jorn d'el, la fòrça druda d'un brau que baneja sa bestialitat e, qu'enfin, domdèsse amassa son instint. El que la vesia, al clarebrun, ame sa cabeladura bruna li gratinhar las espatlas , entre que las popèlas rojinosas fasian de ceucles de fuòc sus son pitre engalinat, e prenia las retnas d'un joir prigond , que monta del ventre dusca'l cap , escambarlhada , divenca, alenant a l'aurèlha , a la boca sa nolor salada de las pots ufladas de desirença.

Joana sonque dins sas pensadas que per el.

Alara a flor e a mesura , faria coma una espasa , una man , una boca, un chuc , un cabuç, un vertolhon, falorditge creissent devinhant la mòrt pichona, la set , la pèrda, l'oblid, lo crid, que monta entre las dents, cap en re , l'esquina arquebotada, las onglas a las carns dintradas, que sautan d'un vam, que monta lo gauch . Ela que joga de son arquet . D'un margue despolhat . Sòrt e dintra , estrangièr, fòl e roge de sa sang, tal un drèlh enganat dins son plèc de pèl, vièch caluc esclau que polsa suaudament.

Que Joana endeven de gemegar doçament , entre la montada escalabrosa, ont ten en ela lo brandon que dèu mestrejar.

Alara pareisson d'alenar ensems. La tressusor gota a l'un del cunh dels pòts , a l'autre de sas parpèlhas, lagremas de sal e de jòia , tant que los còs alisan de lor va e ven dansaire . La voluptat plega tot dins sa rauba de seda. Sab qu'anem galopar totes dos , que soi caval e tu amasona e enauçarem nos dusca Dius.

Puèi subte, s'arresta a l'òrle e teni son buf, coma un caçaire qu'escota l'escorsa d'una salvatgina, o lo jaupadis dels cans, o coma lo que tremola dabant l'auratge . Tinda l'ora de la pichona mòrt, dels mots descabestrats , dels mormolhs, de las paraulas eternas: soi tu e sias ièu, me negarai en tu , m'endevenirai tu . Vòli èstre ton ombra, ta penche, ton solèlh...

E tomba lo liam que nos tenia, lo liaç que nos clavelèt un temps l'un e l'autre, e s'atuda lo tron poderos que nos empeguèt del ventre a la boca. Sanglòt escanat a mièg d'aver cridar puèi silenci sens se sompartir....

D'escotar espaurugats los còrs s'apasimar e la sang se perdre dins lo còs, asaigar la tèsta ... E de rotlar sul costat entre que las flors penecan d'una menuta d'eternitat.

Aital de Joana e de ièu, mantuns còps en raisva que uèi vira cachavièlha....Joanan pas que per el al cap de son cèl de lièch.

75 lengas sens comptar la lenga de fusta

A esquèrre, ièu quand èri jove, o sabi plan , ièu polidament bèl.

Braves amics , benlèu o sabiatz pas, mas dins aquela patria reganhuda , nòstra patria dels drèches de l'òme e qualques còps de las femnas, e ben i
i a quicòm coma setanta cinq lengas , OC 75 , ont trobèm l'armenian occidental , lo gavach oriental , le oualof central, e lo verlan libidinal de ma tantina , e plan segur la lenga de fusta, qu'es pas privada ela .
Dins aquèl rambalh tant bèl ,que faguèt dire a d'unes responsables que França ne'n podia mai , que fasia tot son possible , a se far petar lo boton mèstre, que ne podia pas tradusir las leis en breton , la constitucion en arameen , las notiçias en fotjalonais, que calia comprendre costaria tròp car. E consi ne'n voler a un païs qu'apara de pertot( a l'estrangièr) la diversitat , que lutja per salvar las lengas de pertot(subretot endacòm mai) e que tot lo monde s'enauçaria de sa boldra enfin, que consentiguèsse de comprendre , d'aprendre , d'estudiar , lo legagte mai que bèl, tindaire, clar , linge , la lenga de Molièra, de Picasso , de Levy Strauss, de Mistral, E E E.... M'engani non? que , basta que se fotia pel cap de parlar l'Ildefrancien. Es a dire la lenga d'ORLY de ROISSY , de las "speakrinas" . Aqui çò que cal se remembrar de l'intoxicacion mediatica generala es a dire las informacions. (veire francocacafonia).
N'an consciença aquelses truca lunas que braman en occitan per des drèches qu'an jà totas las libertats de parlar dins la sfèra privada, dins la bula familiala , ame las parèds , las baudufles , los espaurugals, e los aucèls? An consciença de demandar mai que se pòd?
E ben non?
Un òme expliquèt qu'èra aisit per l'Anglaterra , l'Espanha, e autres fotralets, (que fan pas res per la diversitat... de reconeisser las lengas "comunalas" per qué n'an pas gaire que dos o très chaz ela , mas la França, Dius Jesus Maria que ten a cap dels braçes la diversitat mondiala, es esclafada per l'òbra, e la quantitat, n'a 75. Lo mite de Sisife. 75 Coma lo canon lo despartament de la Seine..
Que coma cadun sab l'Anglatera qu'a colonisat la mitat de la planèta (mai que los autres totes amassats) , a pas cap en çò sèu , a London per exemple, i a pas gaire de lengas de colonisats . L'Espanha que matèt l'America mièjornala e centrala , a pas cap quicòm a far ame las lengas indianas , (que serian mai de 100).
Non dins França se troba mai de lengas coma per exemple l'arabi qu'es una lenga amenaçada a Alger , Tunis , Tripoli , Damas Bagdad, Le Caire , e subretot a Riad sens parlar del Maroc ont l'arabe es pas pus parlat . I a tanben la lenga dels russes blancs que cal aparar, çò que quicha mai que mai lo porta moneda de la DGLF a la condicion , qu'ajèsse un jorn de mejans dinhes de son sigle. E çò qu' a pas e qu'aura pas que sia d'esquèrre o de drècha. Donc problème reglat. .
La França en reconeissent las lengas de la sfèra privada ten del meteis biais de marcar un còp d'arrest a totas las demandas excessivas, dabant que nasquèssen .

Pòd pas far mai. O fasèm jà tot çò que cal .Coma voldrètz

Donc anem contunhar de pagar per far de musèus a Paris, que ten un budget egal a lo de l'India (ausit sus Frantz Kultur fa tres jorns) en permejant de pas criticar aprèp tot çò que paguèrem antan , als temps del centralisme linde e dur , stades ( Sant Danis es lo darrièr) , musèu dels arts primièrs, seconds e tresen, musèu Pompidou, BNF, musèu d'Orsay, autòrota de la prumière corona , de la seconda corona , de la tresenca , metrò e RER , e Grand Paris dusca Leire ,e puèi dusca Marselha (ame lo TGV es possible , ame lo PS ligat al liberalisme l'aurem) e que la fèsta contunha e Blanqueta per totes.... E per qué renegar. I auria 400 000 escolans de las lengas escanadas. E totes de cercar. Mas ont son? mormelhejavi. E sabètz çò que Dius respondèt? Ont son?

Mas a l'escòla bogre d'ase.

tornamai la lenga

L'occitan e lo françès . Pensar sa lenga . Tornamai.
Assag per melhorar l'explicacion ...

Monsen Meshonic mostrèt, per començar, qu'aparar la lenga coma una "natura"es una engana , (un object independant dels òmes). Per exemple creire coma fan mantunas franchimands qu'aquò's la lenga que ten en ela un engenh que permetria ame sa baguèta magica , a l'escrivan de crear son obra es una engana. Aquel idèa prigondament ficada dins las cervelas françèsas es una engana totala. I auria des langues d'engenh e d'autras lengas que son pas "dinhas" , que serian pas del meteis nivèl, que podrian pas se comparar ame aquelas lengas "majoras".
Se pensèm sul pic al discors sus LA lenga que grèlha de longa las ondas repapiaires : "la lenga de Molière, la lenga de Shakespeare, la lenga de Goèthe , la lenga de Dante " e que mostran pas l'engenh de l'escrivan mas subretot la lenga.
H Menshonic explica tot aquò d'un biais tant novèl qu'es malaisit per ièu de sortir de mon biais de pensar la lenga. (veire desclaration des droits et devoirs envèrs les langues...)
Vertat que d'unas escrivans portan una lenga a un nivèl major e non pas lo contrari . L'intelectual jacobin fa totjorn semblant de creire qu'es l'engenh de la lenga, que nais de la lenga .... Coma o fa l'engenh que s'amaga dins la lampa mervilhosa d'Aladin . L'escrivan faria pas que destapar la dorna e tot rajaria sul papèl . Cal donc destrigar l'escrivan d'engenh, e la lenga qu'es pas qu'un supòrt. O senon Shaquespeare existis pas sens l'anglès . E demòra mud quand passa a l'espanhòl?, al françès ?, a l'occitan?. Que non dison atanben los academicians , que l'engenh es universal. A quna polida remarca? A alara qu'òm explica? Cal causir . Es la lenga? Es l'escriban? ... Steinbeck vòl pus ren dire en françès? . Que non dison....(que lo françès pòd tot dire non)? Onte es l'engenh ? Dins la lenga? l'escriban?
Mas, Meshonic dis tanben que d'autres eveniments superiors podon universalisar una lenga, per exemple pel françès la revolucion de 1789, la desclaracion dels dreches de l'òme e del ciutadan"
Mas qu'un còp de mai , aquò's pas l'engenh del la lenga que trabalha , que buta d'arrencar los pavats , de far la revolucion, d'escriure la declaracion de l'òme e qualque còp de la femna mas lo dels òmes a un cèrt moment, que par una accion inausida, pòrta plan naut, la lenga qu'emplegan.

Aquò's çò que nos enganèt nosautres occitans de mesclar los eveniments istorics al sens nòble , ame la lenga que los regents nos ensènhèron ame los libres d'istòria, evèniments o nosautres occitans foguèrem d'actors principals sens que jamai la lenga " de Molièra" crèguèt serios de far lo remembrar. Jamai nos aprenguèron las libertats de las ciutats del mièjorn a l'Estat Mejan, e la demesida de las libertats ame l'arribada dels barons del nord. Nos retrovem tot juste dins la posicion de l'Indian que son païs foguèt descubèrt en 1492, mas desconegut dabant. Nosautres tot çò qu'avèm fach, bastit , sentit, existis pas sens l'agach de la poderosa escritura de l'istòria escalpradra per un mèstre que te reconeis ren de ren. Aquò's lo quite agach del mèstre dins un camp de coton en Loisiana en 1600. L'Indian es caçat luenh dins sa montanha, lo negre es aqui per trabalhar. Per el l'istòria comença ame el e sa venguda en Loisiana. L'indian e lo nègra son pas que los apleches de sa grandor...
Benlèu que qualqu'un un jorn s'interessara a las cançons que cantan en cuelhant lo coton... E que los blancs van bramar dins las gleisas al sègle vingt un. Sufisia just que lo bruch dels "tams tams" atraversa la pared espessa dels cranas dels colons. A pron pena tres sègles aura calgut..
Del meteis biais ne'n calguèt sèt per que los Ildefranciens aculhiguèssen l'idèa que , sai que , benlèu l'occitan revertava a una lenga, .................regionala...
Alara se volem podètz la parlar dins la cosina al matin mas pas pus? s'agis pas de demandar quicòm mai....
Monsen Meshonic dis que praquò demòran pas que las obras majoras dels escrivans. Per nosautres son los trobadors de l'Edat Mejant . Aquela França poguèt las amagadas; las escafadas , las demembradas, las copiadas sens vergonha, ne'n demòra pas mens que per los autres païs i a pas gaire de dobte sus l'origina de la poesia, de la novèla , del roman, mème se Chretien de Troyes pòd far illusion, ame sa reina venguda tot drèch de la cor angevina, onte ensenhavan los trobadors occitans. França oblidara tanben de rendre justicia als Normands , als Bretons , çò que li donarà la sentida d'èstre univèrsala, alara que faguèt pas mantuns còps , qu'assimilar tant ben que mal las inflencias vengudas de l'"estrangièr".
N'i a que de veire consi son totis desvariats tre que se buta a una potencia economica superiora, per exemple, l'anglesa, e que podon pas pus amagar las sorgas de sas influéncias. França se cresia Euròpa dempuèi bel briu. Se disia universalista dabant la naissença de l'Euròpa. Es per aquò que se cresia fòrta, que se liguèt a l'Euròpa en cresent de la minjar tota viuda, de'n venir la capmèstressa. . Mas França dèu plan se calar, facia a l' imperialisme ordinari d'unes païses o nacions tant vièlhas qu'ela , o subretot mai poderosas qu'ela, que pòd pas res , quand ten pas aquesta fòrça centralisaire afortida dempuèi Sant Lois e sostenguda aprèp la revolucion per los prefets de despartaments acarnassits a esclafar tot çò qu'es pas d'engenh françès.

De tot biais creire que i a una lenga superiora es pas creire jà que i a una raça superiora?
Consi que ne vira se lo Ildefrancien es un èstre "normal" que parla sa lenga respectabla, e respectada, e tot va plan , o se l'Illdefrancien crei de parlar una lenga engenhiala , superiora mai clara , mai bèla , a las sonoritats mai tindairas , mas subretot tant milhora per explicar los conceptes superiores . Consi dire milhor que las autras sont juste bonas per parlar a l'aurèlha dels cavals? al cuòl de las formigas? Parla a mon cuòl ma tèsta es malauta... disia la grand.... O dins l' esfèra privada es a dira entre las quatre parèts de l'ostal, de la preson, sens que jamai l'occitan se tracha de demandar que que sia de mai, per exemple de parlar de segur , mas de pareisser en public , dins la lum publica , per descriure, sentir , rire , mostrar las obras , las influencias , l'alteritat, las alteritats , explicar las demesidas, las riquèsas , los apòrts a l'autre , a la societat , a son païs encara la poesia occitana , la toleréncia occitana , paratge enfin. Seria sortir d'aquel biais de pensar de galis, que i a de lengas mestrejantas tot de cuèr ame son foèt, de lengas de raça superiora e que totis s'i devon plegar vergonhosament perqu'an pas Molièra o Racine O Corneille , mas en oblidant totjorn que las renomada d'escribans majors es dabant tot la de la potençia economica d'o far saupre, en los impausant als autres.
En 1998 per 2000 traduccions estrangièras , 1200 venian de l'anglès... Consi reconeisser un engenh Croata? Bolivian? La troba d'un engenh es donc ligada al tam tam mediatic e a la potencia economica de lo qu'en parla. Cò qu'es absurd. Que dins la mitologia de la literatura europenca , l'engenh dèu capitar plan un jorn d'èstre conegut. Fals. Levat qu'es una messorga. Un escriban abkhase qu'escriu en lenga abkhase arisca fòrt d'èstre pas jamai conegut, a mai escriuria en Georgian , amai o faria en françès. Clar que li cal encapar lèu , d' escriure en anglès.
E donc que trapar aquel biais d'analisar l'engenh "natura" de la lenga arriba de se clavar dins una androna.

Dis encara que prechar que las lengas son totas egalas es un votz pios , per causa, que se passèt pas alentorn de caduna lenga, los meteisses "eveniments". Coma pensar encara que la lenga es pas qu'un sinhe, qu'un mejan de comunicacion coma o podrian far creire los medias actuals.
Creire coma fasem gaireben totes, de parlar sonque de la lenga comme se tenia en ela las qualitats qu'an donat son renom a d'unas lengas , encara es de s'enganar plond.
Lo lingüiste afortis plan, que d'en primièr la lenga dèu èstre vista jos l'angle d'un aplech, per soslinhar totas los domenis cubèrts per aquela lenga, arts , ròtles socials, eveniments politics... Dèu èstre sentida dins sa totalitat , identitat e alteritat es a dire tot çò que vengut s'i mesclar, la trebolar, la melhorar, mas cò tanben que ten a son eime.
Es a dire qu'una lenga dèu pas èstre ensenhada sola mas ame totas las manifestacions culturalas o socialas produsidas per lo païs que parla la dicha lenga...