la lenga superiora de la raça superiora

Ci contre un senator en passa de venir academician, ame un tròç de salcissa Mac Donald dins lo cap.
Aquò's l'istòria d'un traça d'academician. N'i a un fum que l'istòria oblidèt lo nom per exemple Prudhomme que panèt lo premi nobel a Mistral, la primièra annada. Un fotralet , sorne e timide qu'agachava totjorn sos pès entre qu'òm li parlava. Tota sa puta de vida faguèt pas que d'afustar lo banèl, eissugar las mostachas que tenia bèlas, cirar las cauças ; que te classa l'òme , los favorits e subretot las gautas , dabant d'esperar se siere a la taula de la nacion.
Mas la taula de la nacion anem dire de qu'es? E ben la taula de la nacion es un mòble antic pinturlurat de roge.
Per que de roge?
Sosque un pauc, per qu'es la color de la sang.
Mas d'onte ven aquel sang? Ven de totas las nòstras guerras que faguèron de pertot sus la Terra. Los occitans ? E Oc e totes los autres nècis ame lor lengas despartamentalas. ?Mas alara lor diguèron ????: " vosautres estrangièrs ame vòstra lenga poirida empudentida d'alh, tant que parlatz pas la lenga de la Molière venètz pas vos batre ame nosautres la raça superiora de la lenga superiora.
E ben non an pas dich. An dich : "anètz vos far traucar lo pitre per la libertat. Non vertat? Es aital. E uèi la lenga dels aujòls amenaçaria l'unitat octogonala???...
Mas son mòrts! Oc mas amenaçan dison los acacademicians; e los secators.
Aladonc te pòds far traucar la pailhassa mas pas minjar a la taula dels aujòls . Non que n'i a pas per totes... A...
Mas alara la taula es facha aital ame de garric e de pinturas de sang. Oc qu'es pas totjorn de la pintura , qu'es qualques còps de vomit. Que d'unes, mantuns còps, lor pren l'enveja de vomir
Mas d'onte te ven lo pès sus l'ase? Me ven d'un traça d'academician que sab pas sonque se tener a taula. La taula de garric mascanhada pels sang dels aujòls.
Bon aquò sufis ton istoria de taula redonda mascanhada per las tripas dels peluts de Sambre e Meuse, lo camin de las Dònas? I pensi qualques còps , quun polid maridatge de sang. Vertat que son mòrts los aujòls, per ren al nom per la devisa de la libertat de l'egalitat e de la frairetat, mas ont es qu'a vist lo traça d'academician qu'èra mòrt per parlar françès?
L'a vist endacòm las nivols. Es aital . Se l'amaginèt lo paure bogre que parlava tant belament que los autres somiavan pas que de parliquejar sa lenga de monina plan noirida, de son biais.
Mas alara lo senator? E ben pauròt lo senator es çò mèsme. Lo senator es un academician sens emoroïdas. Per qué d'emoroïdas? Per que se vòls los academicians s'amassan mai que mai, totes a l'entorn de la taula per saber se van metre un titolet sur la letra del mot "tolerançia" e generalament volon pas metre un titolet sus l'e de tolerancia , al revers son d'accòrdi per mettre dos r e quatre l als mots "òrras son las lengas regionalas" .
Vaiqui per qué los senators los envejan mas son paures e malastrucs . Que son bestias que son pas arribats de venir academicians.
Ai plan comprès mas ont son los quatre l dels mots "las lengas regionalas". Vertat que son pas que tres .
Escota es un biais per ièu de desplegar las alas per me tirar d'aquel païs merdarut?
Nota plan que senator o academician s'assadolan totes plan. Son democratas totes dos, mas que vòls, aiman mai que tot de jogar de la forqueta e de biure un còp de vin occitan. Alara quand tornan a lor acampada , lo fètge e l'estomac comols , los uèlhs emplenats de sang e las paraulas tremolantas sabon pas tròp de que far e lor arriban de pissar dins las armaris. Cal saupre que lo senat o l'academia aquò's çà mèsme; son pas que las anticambras de l'ospital de long sejorn.
I a pas que de los agatchar . An totes lo nas roge e l'uèlh perdut.
Que vòls ? cadun sa crotz!
Ièu prepausi de butar a l'article un: la lenga del françès es l'anglès coma aquò ganharem de temps....

S'ausiguèt tindar dètz oras. Un vonvonejament montava de la vanèla que passa darrièr l'ostal.Un ventolet frèsc alenava dins lo cambron, pel fenestron dubèrt...

Paupejèri per trapar las espardilhas, las bragas, e lo demai. Aviai pas pus de vestits candes. Me tarufèt la question de saupre s' Alicia m'avia lavat los que portava per sulfatar. Cerqueri d'escotar , de decelar la presençia de Joana. Non a pron pena se s'endevinhava lo va e ven d'Alicia. Dabalèri dapassèt dins l'escalièr en ensajant de pas cabuçar, que lo cap me virava.

Dintrèri dins la sala de manjar granda, plena d'escuresina qu'Alicia, o capitava belament de mantener frèsca. Per aquò far entredubrissia las tempadas, coma calia, per s'aparar dels rais ardents del solèlh, a flor e a mesura que la calorassa creissia, chauc a chauc pauc, al long de la jornada.

• te ... sètz aqui? diguèt

• adiu ... respondèri

• que te levèsses mai lèu, qu'auria crosat Joana, que t'esperèt aqueste matin un brave moment... La relòtge tapava coma per li donar rason. Eri tardièr. Baissèri lo cap. De tot biais me saupèri pas far aimar. Praquò, Joana demandava pas qu'aquò..

Sentiguèri lo repròcha dins la votz. Alicia cresia Joana lo milhor partit de la terra.

Mas lo cap me dolia. Voliai pas plus ausir la seguida. Lo coplet sul brave soldat e sa promèsa, que l'espèra suaudament al païs; entre qu'el se servava linde, entre tota l'armada , même quand li arriba de pecar en fasent la fèsta dins de redols onte trepèjan las bordilhas e los canhas...

Per copar cort i diguèri:

- « sabias que la Joana fregava ame lo Girard.... »

- « m'estonaria .... » me respondèt

- « si que te disi que freguèron dabant ièu arser... »

- « sai que tenias la monina ? »

- « que non te disi ; que ne'n finissian pas de se potonèjar, a la vinha ont anèrem .... »

- « mas que volia sonque te rendre gelos.... »

Me calèri. Alicia contunhèt de m'explicar que Joana m'aimava e parlava de longa de ièu. Que se languissia de me veire e que demandava totjorn aprèp ièu.... Trobèri pas lo biais per li far venir. Per un pauc m'auria assegurada qu'èra un raisve de la nuèch, la vista de lor còrs mesclats dins la lum rojinosa del brasal a mand de s'atudar. Non ailas èra pas una cachavièlha.

Alicia i tornèt, que se podia pas. E que tot biais l'aimava ieu tanben. Non? Que se vesia plan que me laguiava luenh d'éla, que volontava de la rescontrar , de la tocar , de l'alisar e que me quitava pas a l'armada, l'idèa de trapar un tren, que que sia, per dabalar aici e, me sarra de sa nolor divenca ,de son agach que me ficava al còr l'envèja de me rebalar de genolhons per li cridar mon amor.

Solide que l'aimava . Que m'avia clavelada al cèl de sos braçes dubèrts, de sa boca entredubèrta que me bufava son èr de fèsta, sos uèlhs vèrds que furgavan prigond mon eime sens que poguèssi m'aparar , que sas mans dolças , quand se pausavan sus mos braçes me fasian correr un frenir , que me davan un prusit sus tot lo còrs , del suq, a las sòlas, que me fasia nen, se er astre sa cabeladura venia amagar sos uèlhs e los mèus, entre que nos amagava darrièr son ridèl saur, per un bais eternal que nosava las pots, e lo còr . Quand de còps somièri d'ela? A revirar dins lo lièch estrèch de la mal sòm. A reboistorar las flaçadas en cresent que son las popas , de las pastar missantament per li far cridar cèba, qu'a pas lo drèch de me prendre entre son ponh , coma una tortora nhafrada, coma se faria d'un enfant, crudèlament , giganta ame lo poder gigant sus l'azuèlh, de l'ombrar , de lo mascarar , de lo descarrar, dusca l'amolonar coma una pèlha de papèl qu'om jèta aprèp l'usatge. Encara aqueste matin a somiar d'ela. A s 'alisar sol coma un lèbros. E quand de jorns a mormolhar son nom , entre las « classes » a pantaissar sus la fotò frelhada que podia pas pus agatchar.

Mas m' èri vengut impossible de s'enganar sus la nature de las relacions entre ela e Girard. Imatge aissable. Non pas un simple fregadis, per far bisquar un gavatchon amusant e de passatge. Non que se vesia plan qu'èra pas lo primièra fe...

Trobèri pas cap de fòrça per aparar la quimèra , l'utopia mèuna; mas que me diguèt Alicia en sosrisent :

• preisse te que dèu passar per te veire. Va venir. Volia de te parlar...

Coma m'èra tombat un mal de cap sens parièr , demorèri sens reaccion. A mai una segonda la paur me trapèt e l'envèja de fugir luenh d'aici e de la presencia rasseguranta d'Alicia.

Mas teniai pas cap de bòtas de set luòcs .

Ajèri pas lo temps de me lavar, penchenar, perfumar qu'un tròt lèugièr ressontèt dins l'escalièr. E Joana pareguèt mai bèla que jamai. Portava una rauba violeta que jetava sa colors irisadas , coma faria la sèda mirgalhada. Una rauba nosada dins l'esquina, ame una granda cencha de tissus que lo nosal grand , revertava un parpalhòl. S'èra crespada los pelses d'un biais que li fasia una mena de coiffa bredona, a l'anciana, ont avia passat un riban vèrd. Marchava coma una fada sus las puntas dels pès e tre que se virèt per milhor se far agachar , l'aire s'emplenèt de sa nolor d'espic.

Me sosriguèt e los uèlhs jetavan d'ulhauçes entre las cilhas tenchats de rimel prigond. Se sarrèt e me pareguèt sos passes, coma una dansa. Vesiai pas qu'ela. Comprenguèri qu'eri tot sol sens poder m'escapar , tal una mosca al mitan de la tela. Joana se sarrèt de ièu , e me diguèt d'un buf:

• alara mon amic qual es la pus bèla?

Pel còp ne'n demorèri mud. Mormolhejèri , couinèri puslèu qualques mots bestiassons:

• que mas ... la mai.... bèla? Qu'es .... a .... dire?

• sabes plan çò que vòli dire.. ane...

• Mas non que t'apromèti...

Alara los uèlhons jetèron lofuòc:

- te trufas de ièu...

Mas que non . Mas comprèniai pas . Es alara que me tornèt un escopetal. Me pensèri pas sonque de m'aparar . Las idèas se seguissian sens qu'o poguèssi las domdar. I compreniai pas res pus.

Puèi Joana m'abraçèt afogada sens e mormelhejant de crids pichons. Puèi partiguèt en disent :

• nos veirem aqueste ser coma previst ....

Demorèt empegat sens comprendre. Mas la lum tornèt dins mon esprit trebolat. Puslèu que comprenguèri que Joana m'aimava totjorn, que ièu l'asorava tanben , que lo demai comptava pas. Una musica pichona se levèt dins mon còr. Joana m'aimava. La plus bèla novèla del monde. Lo monde que podia plan s'aroinar , desapareisser, brutlar, cabuçar, tre que podia encara un còp sarrar Joana entre mos braçes.

Pensèri pas que de la veire aqueste ser. Qual li avia donat rendètz-vos! Ieu. Eri pas de creire! Mas me sovenia pas d'ont ni de quand. Mas per astre i avia Girard per m'assabentar. Paure el que se cresia aimat. Lo planhissiai plan. E quitèri sul pic de l'envejar. Fa gaire èri ièu lo mespresat . Ara èra el que sufriria, as milas mòrts, sens veire la fin de son mal. Paure el que se cresia benastruc, alara qu''èra pas sonque qu'un joièl, entre las mans de Joana, per me far morir de gelosia. Qu'avia capitat d'o far. Mas que m'èra tornada.

Alicia tornèt dins la cosina . Avia tot ausit de la discutida. Se donèt pas lo semblant de pas saber e se riguèt d'aurèlhas:

• alara de que te disiai ièu?

Pel còp li sautèri al còl per l'abraçar. E ela s'esclafèt :

• que sias nèci tu...

Ièu galaupèri i dins l'escalièr per me lavar.

Qu'avia pas pus lo mal de cap....