vendredi 18 décembre 2009

la cancon de Santa Foy

Me soveni pas pus d'ont legiguèri aquel texte . Sinhalat mantuns còps coma lo primièr conegut de la literratura occitana. E se vei clarament qu'una engana arriba tre la debuta, quitament a la sorga.

Qu'an trobat lo mejan de dire que lo poèma lo calià contar d'un biais de lei françèsca.(comme les français!!!!!!)

E que soi pas d'accòrdi ambe la revirada comunament acceptada pels quites saberuts occitans, subretot pel vers qu'es escrich gròs. Per dire que s'agis pas de dire la cançon a la moda françèsa (encara un còp i aguèt un monge per tradusir d'aquel biais de l'abadia de Sant Denis?) , mas d'al revers de contar l'"istòria" pel cas ont d'unes viatjaires , d'aquels temps, s'agradarian ambe los "sons" e que lo contaire se farià un plaser de ne lor far lo don.

Mas cresètz pas que i a quicòm que truca?
La cançon de Santa Foy 1050

Lo tèxt « original »

Legir auzi sotz éis un pin

Del velh temps un libre latin

Tot l’escoltei tro a la fin

Anc non fo sens qu’el no –lh declin

Parled del pairal rei Licin

E del linhatg’ al Maximin

Cel meiro-ls sants en tal train

Com fa-lh venairels cervs matin

A clusals menan e a fin

Mortz los laissavan en sopir

Jazon e-ls camps com a fradin

No-ls sebeliron lor vezin

So fo prop del temps Constantin

Canson auzi qu’es bela ‘n tresca

Que fo de razon Espanesca

Non fo de paraula Grezesca

Ni de lenga Sarrazinesca

Douss’e suaus es plus que bresca

E plus que nuls piments qu’om mesca

Qui ben la ditz a lei Francesca

(traduit généralement par qui bien la dit selon la loi française ,ou la norme française)

Cug me que sos grans pros l’en cresca

E qu’en sègle paresca

Tota Basconn’ et Aragons

E l’encontrada dels Gascons

Sabon quals es aquist cançons

E s’es ben vera ‘sta razons

Ieu l’aizi legir a clercsons

Et a gramadis a molt bons

Si com o monstra-lh passions


En que om lig’estats leissons

E si vos platz est nostre sons

Aissi com-lh guida-lh premers tons

Ieu la vos cantarai en dons.

Ensag de revirada dins occitan d’uèi (per l'ase manjacostel). Lo primièr text occitan .

Ausi legir jos un pin

Un libre latin del temps vièlh

Tot l’escotèri entrò la fin

Jamai ( sens que me ressa , me laguia?)

Parlava del paire del rei Licin

E del linhatge del Maximin

Los que « tuèron » los sants d’un tal biais

Coma fan los caçaires de çèrvis al matin.

Qu’als clusals los menan cap a sa fin

Mòrts los laissan agonisar,

Jason als camps coma paucvals

Que los sebeliran pas los vesins.

Aquò foguèt del temps de Constantin .

Canson ausi qu’es bèla en rimas????

Que foguèt d’origina Espanhòla .

Que foguèt pas de lenga Grega.

Pas mai de lenga Sarrasina.

Dolça es , suava es pus que bresca

A pus que cap de piments qu’òm mèscla

Que plan la dis als Françès.

(Mais en fait qui veut dire, qui bien l’énonce (l’enseigne) aux ( a lei) françés …. Ce qui est tout à fait différent…

Crei me que sos meritis ne creissaran

E qu’al sègle serà renomat (e plan estimat )

Tots Bascons e Aragons

E(tot) lo païs dels Gascons.

Sabon de quals son aquestas cançons .

E tant son vertadièras ‘questas rasons

(que) Ieu l’ausi legir pels clèrguons

Ambe de bona grammari e de mots bons .

Se coma o mostran las passions . ce qui veut dire les échanges vifs sur le sens, l’origine ?de ce texte fondateur, des lors…)

Tre qu’ òm legis aquestas leiçons

E que vos agrada aquestes sons.

Aital coma o menan los primièrs tons

Ieu la vos cantarai en dons.

mercredi 16 décembre 2009

soi

Soi ta monina , sus l'espatla;

Soi ta flor , sus la parèt,

Ta bandièra de la pèl negra e roja

Que plega las còstas ponchudas .

Soi una nívol grisa que rebala,

Un chòt sens lunetas de solelh;

Un peis que crawla sus l'autò rota.

Loison , soi Loison o Charli.

Bobet o Gaul o Bahamontès.

Un flum de lum electrica,

Un nèrvis de buòu sul cap d'un paure,

Soi una caganha electorala que davala .

De la crèsta del Mont Blanc

Una bestiesa d'ase , de muòl, de caparrut,

Una babaròta amorosa qu'alena sas feromonas

De calossut gispre , de paucval d' arsolha.

Tu me diràs los mots qu'espèri,

A la font mòrta del meu brèç;

Ieu desaurelhat, quèc , gaireben mut e òrb, e garrèl.

Farem de garlandas ambe los tudèls , los budèls , los tunèls ,

N'aurem pas vergonha de parlar francés

Que se parla pas gaire, levat de donar de moneda .

A de monde que parlan pas que l'anglés.

Serem rics coma d'estornèls, braves coma des cocuts que cantan.

Al fond d'un trauc de la prada d'un pibol un pauc PD .

Soi un parpalhòl , puslèu l'ala d'un parpalhòl, o mens encara

L'antena d'un parpalhòl , d'un sautaboc, d'un belugueta, d'una formiga.

La desena dent de la trocha atalentada , de la maissa d'en bas.

La que se petèt d' engolar la ferralha .

Soi lo resson de l'èrba lo ser al fons del bòsc.

Qu'un cagaròl que se caga son amor d'escruma.

Que la mandra venga, que la seuna volontat sià facha.

De la Tèrra dusca l'infèrn dal cèl.

E pas que da mitat.

En trastejant lo cap.

Ane.

Que tot va plan.

Tenes un ventre plan.

E òc , e ieu teni un ventre redond.

De que vòls far? , qu' ara l'òme es prens.


dimanche 13 décembre 2009

Lo mal frances


Aqui consi lo jornal Lo Monde , lo jornal de la democracia , e de la libertat, endacòm mai,  "pels autres" , parla de la votacion de Catalonha.... 

Pas besonh de mai per comprendre la falsetat culturala de Paris.