samedi 17 octobre 2009

R Laffont , P Martel, P Gardy e Carcassona


Aièr qu’aguèri l’astrada d’escotar Philipe Martel e Philipe Gardy, venguts especialament nos parlar de Robert Laffont. Tot aquò se debanèt carrièra Malcosinat a l‘Ostal d’Occitania .

Cal dire qu’i avià gaire de monde per escotar los dos saberuts , mas que la serada foguèt fòrça interessanta, mercè d’elses . Son d’òmes que se podriam escotar parlar tota la nuèch.

P Gardy nos mostrèt un costat desconegut de Laffont es a dire : Laffont amb l’escritura , sas poèsias de la debuta qu’obliguèt lèu …. curiosament.

Puèi lo Laffont l’eiritièr de Mistral , d’aquela idèa d’Occitania « dis Aups a las Pireneas » dins una Euròpa federalista . Coma la somièt Camproux . Demesir lo podèr dels estats per que creisson lo dels pòbles encadenats.

Puèi descriguèt lo Laffont critica literaria , dur, mai que rèdde tant dins los « Cahiers del Sud » que dins una autra revista parisenca auèi despareguda( qu’oblidèt lo nom) , ambe lo sèu prètzfach de far reconeisser pels intellectuals françeses , la valor de la literatura occitana . Sens resulta...

Laffont donant son idèa sus çò que devià esser l’escritura occitana , sens tombar dins l’ « emonilhisme » , coma venguèt de mòda pels escrivans, totjorn en fasa d’ « analisi » , de se plaçar al mitan , sens estre en prèsa ambe los autres e las realitats.

Per el tronèt la clavadura de las minas , lo mes de mai de 1968 enfin la protèsta giganta del Larzac.

Fin finala que Laffont foguèt gaireben lo sol de s’inspirar de l’idèa d’Occitania, l’espandi occitan. Que los autres escrivans los quite Roqueta o Manciet escriguèron mas sens s’afogar del païs de « las doas mars e de las tres montanhas » .

Enfin i aguèt lo Laffont dels « baroques » occitans, l’òme que sabia sentir lo vent , mai que los autres , que parlèt dels trobadors d’un autre biais.

Tot compte fach tot aquò me venguèt l’idèa que Laffont avià sacrifiquat son mestièr d’escrivan, son talent per lutjar sonque per Occitania .

P Martèl nos mostrèt la sia volontat capuda de trobar d’aligats per ensatjar de far grèlhar l’ « autonomia occitana ».

Ambe la fondacion de la « joventut occitana » , sa participacion al felibrige, puèi son arribada a l’IEO , amai consi volguèt prendre en compte los problèmes economics contre l’avis de Castanh , (e d’embrolhs), que per el tot aquò èra pas de la competencia occitana, mas parisenca . Laffont s’aliguèt ambe lo PC , ambe Maffre Bauge, tot aquò per ren , lo renèc de veire l’Espanha arribar dins Euròpa , per paur de pèrdre los viticultors que per el èran lo darrièr aparador de la lenga d’òc. E de contunh la cerca de l’ajuda de la borgesia introbable , per qu’èra pivelat per l’exemple catalan .

Puèi l’afrairament ambe lo PSU que donèt pas ren.

L’arribada de Mitterand annada 1981 , e la mitat dels ministres amics que tutejava sens que faguèsson ren per nosautres.

Mas i aguèt pas de demanda occitanista a l’epòca per que totes creguèron que Jesus èra tornat ? E que los perdigals anavan tombat rostits.

Puèi la prèsa de consciença dolorosa que los quites socialistes farian pas ren.

E alara l’exil de Florença. L’arc Florença, Barcelona, ambe l’Occitania al mitan, coma un grand voide estorrit pel « rei » de França.

P Martèl soslinhèt que l’ofèrta Laffontènca de l’ « autonomia », de la diversitat , de la realitat occitanista tombava sus una societat occitana que ne’n volià pas , qu’èra pas madura e que uèch sègles de centralisme reial, puèi republican se podian pas escalfar aital…

Alara faguèt lo retorn a la sorga , a la debuta de l’idèa occitana , la d’una Occitania que passa per l’adobament de la borgesia .

Un òme dabansièr , un òme creator, imaginaire , fondador, que sautava, mai que las brutlava las etapas , que s’afoguèt d’economia , de geografia, de linguistica, d’istòrià , d’escritura , de poesia …

Totjorn de cercar la capitada per l’idèa majorala d’ Occitania.

Un òme encara mai gigant que cresiai après d’escotar P Martèl e P Gardy.

E per finir un òme que fa que lo 24 serem 50 000 personas per Carcassona , que farà que ne serem aqui de « jogar lo darrièr jòc ».

Ara l’occitanisme se sarra de l’idèa ecologista totjorn pr’amor de capitar .

R Laffont ensajèt sens relambi de dubrir totes las pòrtas, sos fracatges e sas capitadas devon nos ajudar per causir un vial dins nòstra talvera .

L’idèa occitan grelhèt . Lo mot « Occitania » es mai conegut de quand començèt de lutjar.

Ara los simbòls de la « republica », lo sistème, l’escòla , la securitat sociala , los servicis publics de tota mena son a mand de desapareisser .

L’èrsa va tombar . Amg ela lo masqueta. D’ora en dabant , l’occitan exagonal podrà pas gaire somiat d’un pòste de regent o de postièr, d’agent EDF, GDF , e autres a Paris . Aquò’s acabat . Lo ridèu va tombar.

En facia de l’evolucion liberala que va tuar tot çò que fasià l’estacament occitan, als simbòls, de la republica françèsa , solida que va nos faltar Laffont, e qu’ aimariai plan de coneisser son analisi…

Milantas còps mercès R Laffont .

jeudi 15 octobre 2009

lundi 12 octobre 2009

las religions



Ane, ensatjari una analisi de la "crisi" e la de las religions . E òc que i a quicòm que me tafura e que legisse pas endacòm mai. Aital farai , sens vergonha al la lèu lèu , mas ambe tot çò qu'arriba de pertot, sens destrigar ren, a la volada que .

Per ensatjar de trapar lo fial , pregue lo legidor (eventual) de creire al poder de l’argent , non pas que lo crèsi nèci, o per dire que l’òme somia pas que d’argent , coma satan( aurià dich la mia grand) , que se parla tròp d’argent , pels paures per se subreviure , e pels rics per se trobar al mens quinze del cent d’interès, mas que l’argent es lo « mejan del poder » . Que sia per la mafia o l’entrepèsa . Enfin qu’i tornarai…

Al començament cal se clinar sus la creissença "de contunh" de la gleisa de Roma.

Ela que s’afortiguèt , ambe d’òmes los mai intelligents de la Tèrra. Lo catolicisme , la religion dels paures n’arribèt , a pron pena entre cinq sègles, de tener los dos tèrçes de las tèrras utilas.

La religion dels paures . Ques pas de creire . Per un quart.

A la debuta "Peire" de "Roma" copièt las talhas dels josius, e son sistème de levar totas menas d'argent pel Temple de Jerusalem. A la debuta tot se fasià jos la susvelhança de l’emperador roman, ambe son accòrdi .

Mas qu'aquèl causiguèt de se "decentralisar" a Constantinòble, l'emperador Justinian .

E quitèt Roma, lo mèstre per se sarrar de totes aquelses païses d’orient, que raportavan mai que mai, de bèl argent rossèl. Entre cinq sègles, l’evèsque de Roma qu’èra pas qu’un evèsque coma los autres , que demorava pas mai que los autres e devià pagar quand èra adobat evesque , venguèt lo rei d’una tèrra vaticana poderosa, que son poder quitèt pas de creire, dusca al poder de nomenar los reis .

Mas venguèt l’envasidor Lombard qu'aroinèt gaire l'evesqua praquò.

Per astre per el, i aguèt una guèrra entre l’emperador de Constantinòple e los Pèrses (jà) puèi entre l'emperador e l’islam. Aquel paure emperador se trobèt arendut. Ne’n podià mai, que degun l’ajudava.

E que totes se trobèron liures de se desliurar . Entre que l’evèsque de Roma contunhava de s’enriquesir , totjorn ambe la Sicila, l’Africa qu’èran las tèrras de blat.

Aquò’s aital que l’evesque de Roma , a la debuta un evesque de la gleisa de Jesus Crist , coma los autres , se trapèt (a comptar de Gregoire lo Grand ) la tissa de comandar totes los autres evèques , quitament los de l’estrangièr.

Un jorn Roma paguèt pas ren pus a l’emperador, e contunhèt son biais d’amolonar las riquèsas , e çò qu’es mai de notar , que tot aquò se faguèt al nom dels paures. Vertat qu’un quart dels revenguts de la gleisa èra vodat als paures … Ni mai ni mens.

La gleisa de Jesus s’enriquesiguèt dusca al moment ont ne’n podia pas mai de s'escanar .

D’un biais lo Judaisme avia causit coma sinhes distinctius de la circoncision e l’argent .

Lo Catolicisme avia causit l’abstinença coma sinhe e l’argent .

L’Islam causiguèt l’obligacion de coït e de l'espandiment islamica , mas pas l’argent.

Lo Bodisme causiguèt lo drèch de tafurar al nivèl dels enfants , de se mesclar de sa destinada, en lor donant lo nom .

D’un biais cada religion se causis son sinhe distinctiu, son imatge de marca , que reverta una espasa quichada al pus prigond de l’ama, del còr, dels òmes per arribar al meteis punt : la comanda de l’esperit…. que comanda tot lo demai.