Mirgas e Mascles

Of Mices and Men
J Steinbeck

O

Mirgas e Mascles en occitan

-venem d’arribar diguèt Jòrdi.

-anètz trabalhar a l’ordi ?

-aquò ço que nos diguèt, lo patron.

Slim se seitèt sus una caissa, de l’autra costat de la taula, en facia de Jòrdi. Fintèt a la reüssida pausada al revers, dabant el.

-esperi que serètz ambe ieu, diguèt.

Sa vòtz èra doça.

- soi tombat sus un parèlh de colhons que son quitament pas fotuts de coneisser un sac d’òrdi. Vosautres n’avètz jà levar d’òrdi ?

- fotre òc, diguèt Jòrdi. Qu’ai pas de que me conflar, ieu, mas aquel grandas d’aqui , pòd portar mai de grans , que dos tipes ordinaris.

- Lennie qu’aviá seguit la parlicada dels uèlhs, se risiá, gentament d’aquela lausenja.

Slim d’un agach capejèt de òc, d’abure dich lo compliment . Se clinèt sus la taula, e, faguèt clacar, lo caire d’una carta pas emplegada.

-viatjatz de compas ?

Parlava d’un ton amistos que convidiá a las confidençias , sens , per aquò las quistar.

-Òc, diguèt Jòrdi. Coma òm diriá, òm se pren suenh un de l’autre.

El det gròs mostrèt Lennie .

-Es pas inteligent, Mas pel trabalh , cren pas degun. Aquò’s un brave tipe , mas es pas inteligent. Fa bèl temps que nos coneissem.

Slim fintèt al travèrs de Jòrdi , a mai al delà.

-I a pas gaire de tipes que viatjan ensems , diguèt pensatiu. Sabi pas per de qué . Belèu que las gents an paur dels autres , dins aquel fotut monde.

-aquò’s mai agradiu de viatjar ambe qulqu’un qu'òm coneis , diguèt Jòrdi.

Un òme, bedre e gròs, dintrèt dins la cambra. L’aiga que li gotava del cap, mostrava que, l’aviá lavada e fregada.

-E ! Slim diguèt , e, s’arrestant descarèt Jòrdi e Lennie.

-venon just d’arribar, diguèt Slim coma presentacions.

-encantat, diguèt l’òmenasse. Me sòni Carlston

-ieu Jòrdi Milton. E el alilà , Lennie Small.

-encantat repetigèt Carlson. Aquò’s pas exactament pichon.

Escacalassèt d’un rire leugièr de la trufaria .

-es pas gaire pichon , repetiguèt . Voliai te demandar Slim… Ont es passada la tia canha ? Remarquèri qu’èra pas jos la carreta aqueste matin.

-canhòtèt arser , diguèt Slim. Èran nòu. Ne’n neguèri quatre sul pic. Auriá pas pus los noirir totes .

-que ne’n demòra cinq alara ?

-E òc, Servèri los pus polids.

-mas, de quela mena son, per tu ?

Occitania a pe

Qu'auèi , nosautres , òmes aluserpits , sem anats far la caminada de : Occitania a pè.

Mas que degun nos vejèt pas. Que sem passats coma las ombras ,  al prigond de la caforna de Platon.

Per que Dius Perque ?

O savi pas.

Sem partits a uèch oras e per un crana esfòrç, entre que  los maures e la mar montèron dusc'al pòrt...

Mas èra pas Envalira. NON èra Bossòst.

Normalament los Italians de la Valoià devian partir de Sant Biat. A uèch oras.

Nosautres dapassèt , entre totes los imèilhs , devian èstre quatre , veire cinq. Dins la pichona veitura , mas que dos faltèron, puèi tres , que nos trobèrem pas que  dos, per portar lo drapèu , que nos veire marchar ambe un tal coratge , los mens caparuts reprenian de coratge . L'onda s'ufla dejos, e d'un comun esfòrç los maures, e la mar, montan dusca al pòrt..

Levats que nosautres degun nos vegèron pas , e que nosautres vegèrem degun. 

Los maures e la mar montavan dusc'al pòrt, e nos cavalàvem .

Rodrigue n'a de còr? Puta a quatre passes d'aici zo te fariai veire!

Ambe Miquel caminavam. 

Que nos diguèrem, d'un moment,  que s'èran pas davant , alara èran darrièr. 

Nos endralhèron dins un pichòt caminòl, que riveja Garona. Davalerèm de Bossòst dusca Les,  en pus bas, fòrça bas qu'aquò. Esperèrem un quart d'ora, coma de perdigalhs, sus un camp de milh.

Puèi, tornamai, nos  amontairèrem,  coma de calucs, per ensatjar de los trapar, los marchaïres italians, que caminavan de contunh, coma de calucs , d'ombras, de fadas, de bufs de ventolet sus los penjals, un ser d'estiu.   Aital faguèrem, un vai e ven, de tretze quilometres,en doas oras un quart. E Miquel caminava ambe la crotz occitana, sus la bandièra, entre que ièu, tirava la lenga . Sus la rota, de l'autra man de Garona , d'autòs passavan de longa, per anar crompar de ricard. D'unas frenavan, a la vista d'un drapèl roge, color de revolucion.

E nosautres, macarel, que chucava pas que d'aiga. E ièu, que lo pompilh drèch, se tòrcissia,  de dolor, tala unas mecanicas, al long d'un camin polid, mas penecos, me disiai que m'èri enganat de jornada.

Puèi vejèrem tornamai los fuòcs de Bossòst. Un Albigès nos diguèt  que, las avia pas vistes, encara,  los caminaires italians. 

Diaussis ; miladius e malastre de  Dius, d'ont èran?

Alara, alara, que n'èrem arenduts al darrièr badal, causiguèrem un còp de mai de dabalar , a Sant Biat . Era com'un darrièr crid avant la mòrt.  ( avètz vist la rima dabalat e sant Biat) Una secretaria estabosida , vist qu'èra a quicom pròcha, l'ora de pausar los aplèches, nos diguèt que los Italians èran partits, dempuèi uèch oras del matin. 

Mas mila Dius, ont èran passats. Era pas Dius possible. Que nos diguèrem  que de non!

Alara, en bandant çò que nos demorava de fòrça, tornèrem a Bossòst.

I eran totes , contents coma de reis? Risolejavan totes entre elses. E paurets, nos trovèrem tant contents de los trobar, que sauprèrem pas tròp de que dire. Gaireben uros de recaptar,  coma s'aviam perdut los papèls , la carta bancala, qu'ambe Miquel, aquò's aital que  partiguèrem uros  a Tolosa dins la nuèch ploviosa ,  tot en cantant un cantic. 

Era set òras  quand tornèri a l'ostal , amai content coma galina ambe un banèl.  

 

Poeta

A la Taula Redonda

A la taula redonda , que se vengan aviudar,

Corbatas e colombas, e totas umanitats ;

Sarratz vos al pus prèp, que n’i aurà per totes,

Traparètz un esper, que nos an pas tuat.

Veirètz consi lusisson, d’unas remembranças.

Dins los uèlhs dels aujòls, se los laissem parlar.

Quora caçavan a boldre perdigalhs e becadas.

Quora jetavan sus l’èrba, las trochas beluguejantas.

Dabant mos uèlhs cluquats, d’èstre esterlucat.

Que digan al Vin : « lèva ta rauba color de manga.

Que nos demòra pas, lo gost de sang espès.

Lo que nos demòra, quand part un camarada.

Qu’en partent , te pren, un brave tròç de vida ».

A la taula redonda, venètz vos seire amics.

E quitaz d’eissordar, ame vòstra moneda.

Que poirètz assatjar de pantaissar un pauc

De montar dins un jet, per un passejada.

Per las isclas perdudas, dins un ocean blau.

Onte bufa l’alisi, qu’alena son èr tebes.

Entre que, vaïnes ondejan ,de las ancas.

En pensada, sonque en pensada, pensatz.

Savi plan, qu’aici, l’ivèrn sarra son arpa.

E que lèu de petaçs, caldra s’emmetelar.

Se m’agradava pas tant d’ agachar las flambas,

Las que rajan de tos uèlhs e que me fan somiar.

MAF

Crisi o pas, cal pagar la Secu

Vivem un monde meravilhos. N'i a gaire , una tropelada de SDF, estajèt a l'abroa del canal , per trapar l'atencion dels poders publics, sus son sicut.
Aduch per un valent , que revertava l'abat Peire , d'un còp èra, discutèron , parliquejèron , un brave briu, per n'arribar a trobar , una traça de debuta de solucion ...
Lo ministre , vojèt una grèma, mas tot en soslinhant ambe fòrça , que las caissas èran voidas, que calia pas creire mai al paire Nadal e que seria , saique temps de se bolegar lo cuòl, e reversinar las marguas.
Desgelèron un parèlh de milions d'euros , subretot per los far plegar las tendas, e anar endacòm mai , que nos fasian vergonha.
Levats los actionnaris e los richasses , que , cal plan dire ne'n branla pas una, e trabalahan mens per ganhar mai, acostumats que son de tocar d'interes a doas chiffras, nos faguèrem repotegar bravament.
Qu'èrèm pas que de fainhantas.
Puèi arribèt la crisi. E lo governament quitèt pas de delargar de l'argent , come se ne'n plovia.
E a qual vòl los donar .... a las bancas ... que ne'n volon pas mai... Vist que son sensats l'abure jà dins las caissas, o puslèu , que l'avian , aqueste argent, lo nòstre , mas que l'an pas plus, que quitan pas de jogar , ambe l'argent dels paures nècis que sem.
Aprèp un estrena de 20 miliard d'euros per los mai rics. L'estat vòl a tot prètz donar 20 miliard a las bancas. Pel còp ne'n fa quarantas de trobats, subte.
E quita pas de jogar lor musica. Lo deficit de la secu , a pron pena 8 millards d'euro e encara , que pareis que, l'Estat començèsse de pagar çò que dèu , i auria pas cap de dèute.
Normal aquelses òmes son de la drècha classica, e trabalhan sonque, per la man que lor dona cent còps mai en retorn. Pas qu'un va e ven...
Mas l'esquèrre, es a dire lo Ps, el de que fa?
Trabalha fòrça , Khan al FMI , Lamic a l'OMC , Koutchner , Bockel, ambe Nicolas, e tota la còla que raisvan pas que de contunhar dins aquela dralha. Gausem dis lo conse de Paris , Delanoe gausem la politica liberala, vòl dire, encara mai pels rics. Alara qu'i aguèt jamai tant de moneda, e que lo valat quita pas de se cavar, entre los rics e las classas mejanas.
Dabant aquel sicut podèm dire qu'una causa: sem ara complèrament enganat dins lo fangas, per pas dire mai.
Encara una autra bona novèla: auèi foguèri estabordit de legir que la LGC( Los Grands Calucs aligats); lo TGV , costarà cada an , 850 000 euros a la CAM de Muret entre 50 ans . Aquò's pas Caièna , mas i reverta. Es pas bèla la vida. Sufis de demandar , d'argent n'i a a molon. Lo nòstre. Aquò's pas de creire...
Mas consi se fa qu'ai la sentida d'èstre totjorn un pauc mai sarrat al nivèl de la cencha?
Polid Nadal e bona annada.