Aqui tot ço que venguèt en çò nòstre , los jorns passats, n'i a gaire . Dins la mieuna carriera venguèt s'estajar un òme fòrt . Grand e fòrt. O sabi plan qu'es pas aisit de devinar qual es fòrt de qual l'es pas. Mas per el farai una exepcion. Que se vesia que tròp, que de son biais de marchar , e subretot d'agachar francament , o , menimosament per dessus l'espatla, que se vesiai clar, mai que plan, qu'aquel òme avia pas paur de ren. S'establiguèt dins lo grand ostalasse que sonavèm aici , l'ospital. L'ospital? Per de que ? O savi pas.
Totjorn es qu'aquela casa facha de peiras negras de crauna , al teulat traucat e clinat coma los dels païses de frescadura e de nèu , reverta benlèu un pauc lo d'un espital del sègle passat, quand la gleisa encara se trachava dels malautes paures , sens lor donar lo mendre espèr, de capitar quicòm d'uros sus aquela terra bassa; levat l'idèa de trapar lèu la porta del paradis. L'òme se sonava Frederic. Un nom pichòt que s'ausis pas gaire . Frederic , Gustave , Adolfe que n'i sem pas acostumats per aici.
L'òme trabalhava dins l' estamparia de luxe , al mitan de la vila vielha. Era pas aisit de lo comprene lo tipa qu'òm auria dich que s'amagava , qu'i avia quicòm d'escur , de tampat , coma se se passejava dins la vida de rescondon.. Enfin que non es pas exactament çò qu'aimaria de dire qu'es malaisit de descriure qualqu'un que se podem pas devinar, que dis pas tres mots de la jornada . Eri , e soi encara uèi convincut que l'òme tenia un segret pesuc e inavodabla per devers el.
De son atge, pas maridat , totjorn sol, sens plaser , sens vicia , sens la mendra falsetat, e son agach francas , sos uelhs negres risolièrs que traucavan los meus tre que lo regardavi , en ensatjant de ne saver mai, en sinhe d'amistat...
La curiositat , la covesia sai que. Me disiai que voliai sonque venir son amic, e qu'el d'un biais me renegava la mia man parada . Tarrible de pensar qu'aquel òme n'en volia pas de mon testimonatge d'amistat, o de curiositat.
El passava de bon matin , estiu coma invern , dins la carriera ambe son pas pesuc e son drelh que rebalava un pauc darrièr. Ne'n avia pas de besonh de cana . Se donava un genre.
Religava los libres rares ambe de cuèr, de pel d'anhèla que crompava sai pas ont. Traçava e copava las religaduras ambe una lama afustada coma un rasor . Pfuit pfuit fasia aquel banèl enòrme que semblava un joguet entre las sias mans de gigant. Pfuit . Aprèp te prenia un pincel magica per acabar de donar a l'obra un aire ancian. E pintrava aqui a man levada ambe una celeritat incredible . Lo pincel tornava al ras de la cubertura e dessinava un trach de cinq milimètra d'espes , e ajustava de flors , de bestias , cabras , braus, o aucels , sens que la man tremola jamai, la man del Drac .
L'òme èra segret , mas la man ela dançava coma se lo diable la comandava. Es a fòrça de l'espigar qu'ai compres que lo diable èra de la partida. Tot èra tròp bèl, tròp perfach.
Aviai près la tissa de lo gaitar entre que trabalhava dins lo membre estrèch que li servissia de talh. De montanhas de libras . D'onte venian d'en primièr tota aquela literatura? De sai pas ont!
El trabalhava sens dire un mot. E las mans meravilhosas traçavan de figuras mentre que son esperit viatjava.
De matin un traça de rai de solelh dintrava dins lo talh; que la vesprada tot venia negre , sorne amenaçant, perdut de clarebrun. M'assetavi sus un selon garrèl , enganat jos las laissas, sarrat de son banc. El me sorisia d'unes còps, me parava lo litron de roge espès eque bevian a galatasses .
Ieu compreniai pas consi lo tipe èra arribat en ço nòstre , consi avia trobat aquel magasin , lo lotjament e lo demai , la pratica , los aplèches....
A nòu oras desapartissiam lo sèu despartin. Enfin ieu fasiai l'ase e minjavi a pron pena, del cap dels pòts.
E me disiai per ièu : " mon bèl se creis tu , de m'enganar ambe ton vin e ton despartin..."
Lo paire me lo disia de longa, ressava de longa en me diguent:
-" mesfisa te dels muds"
Saviai plan qu'un jorn l'auriai lo Frederic e que lo devinriai.
Un matin praqu'ò me parlèt coma un quèc:
- te filhhhh , a..a..a gacha plan , a.. a ... A aquel d'aqui se'n vei pas....... sovent, m'an fiiiiisat un libre ......precios. Om diria un manuscrich de l'atge mejan....
E lo libre li paneri quand virèt l'esquina.
Lo paure diable ne'n perdèt sa fòrça e son rire francas. Es aital que los gendarmas venguèron lo veire un còp , dos còps , e lo menèron devers la preson.
"El avodèt son crimi".
Pròva qu'èra plan copable , e que m'èri pas enganat . Sul pic l'aviai plan jutjat.... Un fugitiu de segur....
E dins la carriera se diguèron totes que l'òme èra pas tant franc qu'aquò , que i a pas d'accion sens causa.
Lo libre l'ai totjorn, es escrich en patès . Ai pogut legir una traduccion . Se parla de tolerancia , deparatge , d'amor, de fotraladas que! Me sembla que se los ciutadans dins la ciutat velhavan , los panaires e los criminals de tota mena gausarian d'insolentar lo paure monde.
