Pichon crim en familha.....E pichona
mòrt
Un jorn que lo papa veniá de morir, la
maire me diguèt : monta veire al nòrd, a còde la tia grand , que
te podi pas mai noirir, vist qu' amont son rics , e benlèu te
donaràn de vestits qu'an de passa, vist que son rics. La meuna
maire èra laguiosa e avara . M' envejava de longa demandar de
vestits que lo mond s' aprestavan d' escampar. Que se demandava plan
de que poiriá far d'un filh grand coma ieu e que manjava coma
quatre. Solide qu'avia catòrze ans a pron pena , e que manjavi coma
quatre. Per dire que te podiái te manjar un ensaladièr de fritas
tot sol sens rogir, ambe los margas .
Donc prenguèri lo tren e montèri a
la familha amont.
E que coma lo papa veniá de morir , a
la familha li faguèt pas tròp plaser de veire arribar una boca de
mai a noirir, subretot una boca granda , coma una boca infernosa que
te podiá engolar d'un còp dos o tres ensaladièrs de patanas
fritas, sens produsir cap de bruch. Èra aital un còp èra, un
ensaladièr aprèp l'autre e òp.
Bon que la mameta m'aimava e lo papet
tanben ,e los paures elses qu'avian pas gaire d'argent e grand causa
de donar , me lo donèron, çò melhor. Mas ieu qu'èri jove e nèci
i te vesiái pas ren de ren. Manjavi coma un singlar. Benlèu çò
que salva coma diguèt un jorn un vesin que podiá pas cap cagar e
que manjava per butar tot dins los budèls .
Se trobèt qu'un aluserpit de catalan
de Valencia , te maridèt una cosina . Un tipe que trabalhava de
longa e qu'amassava d'escuts. E que venguèt ric e bèl e brava e
bestiasson , coma lo mond que l'argent assadola tròp lèu.. Lo
paura trabalhava coma un caluc de l'alba dusca 'l solelh colc. Gipièr
èra. Gipièr gafèt venguèri.. El venguèt miliardari . Mas es una
autra istòria.
Me faguèt una flor : la de me prendre
coma manòbra dins la sia startup de gipièr . Pas que dos
meses. Partissiam a l'alba e dintravan al ser.
Que me pareissiá normal de pagar la
mangiscla al grand e a la menina .Mas que me demandèron ren.
Lo grand èra nascut de Laissac dins
Avairon e parlava occitan. La mameta èra nascuda dins lo ròdol de
Noyon ,la patria de Calvin.
Me trobèri estabordit de trabalh .
Martial me mostrèt cossí clavelar lo bakula al ponde , li montar
los estaudèls, e li preparar lo gips. O fasiái e tornavi lo ser
completament crebat .
Un detalh estranh èra qu'avia pas
qu'una braga de trabalh e que la paura ela , se dubriguèt de mai en
mai al cuol. Bon me diretz cal cordurar. Òc mas sabiái pas.
Mas coma partissiá dins l'escurina de
l'alba per tornar a la del ser , me disiái que degun o vesiá pas .
Erem a las trenta gloriosas , lo
progrès sens fin.
Bon totjorn qu'un jorn un polida femna
vestida de Cacharel, dintrèt dins l'ostal ont trabalhavi ,
quitament lo cuol al quatre vents . Vegèt pas cap lo trauc polit que
se dubrissiá coma una VMC abans gardista de securitat, e que lo
quite JP Gauthier imagenèt pas jamai.
Non la femna me parlèt secament ,
durament coma a un esclau:
-Quand anetz acabar? Avètz pas
començar encara de pausar lo gips? N'ai un sadol. Tenètz pas los
termes del contrach . Ai pagat....
Ieu m'acantonavi a la paret . Marchavi
coma la cranc, de costat , lo cuol blanc , sarrat.per amagar la
trauca giganta, que se dobrissiá de mai en mai , mentre que
m'esperforçavi de carregar las sacas de quaranta kilos de gips ,
l'esquina drecha, nonanta sacas per cada ostal , e los carrèls de
gips , las fustas , los fials d'arams , lo rotlèls de bakula, e
de montar l'aiga que fau tant d'aiga que de gisp per cubrir las
parets .....
Bon la femna partiguèt en romegant.
Ne'n parli pas que per dire qu'un jorn
, me telefonèt lo Martial per de dire que lo ponde èra tombat sul
pianò d'aquela familha borgesa .... ne'n demorèri mut. I sabèri
pas de que respondre...
Trimèri e trapèri dos còp la caganha
de beure a l'aiga sanhuda d'un potz. d'una prada abandonada Bon
que vòls ... la vida.
Partissiái de matin e tornavi al
calabrun . E lo trauc de las causas que s'espandissia , m'en
chautavi vist que degun m'o podia pas veire de nuèch.
I passèri dos meses. Tot aquò me
serviguèt mai tard, per bastir lo meu ostal mas aquò's una autra
istòria....
Al cap del dos meses. Venguèt la
desliurança. Martial me donèt la paga. Venguèri ric sul pic, coma un paure al cuòl traucat . Mas
subte me venguèt l'idèa que me caldriá plan pagar la pension a la
grand. La paura ela qu'avia pas cap d'argent.
Un jorn abans de tornar, me remembri
cossí descubriguèt l'estat del vestit del trabalh e que lo getèt
a las escobilhas . Me repoteguèt : as pas vergonha de te
passejar aital, vestit coma una pelha?
Li respondèri: que non menina que
te vau pagar per tot puèi m'en tornar a l'escòla
L' endeman me trobèt a mand de
plorar.
Mas avant de me daissar partir, me
prenguèt al canton per me parlar, e me tenguèt la man :
Aital faguèri. E tornèri a
l'apartament de la maire Carrièra Ferdinand Pelloutier a
Clichy La maire me diguèt : as plan trabalhat.? ---E òc
respondèri.... E t'as pagat lo Martial ? E òc m'a pagat... Quant
t'as pagat ? Quaranta mila .... Per dos meses ? Aquò's pas gaire
diguèt.... Las as me diguèt en parant la man ? .Que nos cal pagar
los deutes ... Que non ai pas res , i diguèri ... que me calguèt
pagar la pension a cò de la menina..... Qué .... te faguèt
pagar...cridèt ???? Quina vergonha....
Aital arribèt ....
La pepin moriguèt puèi la menina e
lo temps passèt.
E tornèri pas cap amont.
Mas qu'un jorn la maire telefonèt a
la familha amont per los insolentar . E que lor cridèt al
telefòn: cossí avètz agut lo front de far pagar un
paure orfanèl?
O sabèri res, al moment, de tot aquò .
Se passèt lo temps : e un jorn lo
telefòn tindèt a l'ostal. Sabi pas qual me parlèt , mas qualqu'un
me diguèt : cossí as agut lo front de dire que la menina
t'avia fach pagar Salòp....
E copèt.
E dempuèi me pensi qu'un tipe que
coneis pas la sentida de se passejar ambe un trauc de dos palms al
cuol, al ras de las parets , es un tipe que coneis pas la vida.
