la menina....6

Ièu èri crevat de jogar la talpa dins la tina, a mai d’arrencar de tranuga, me dolia l’esquina milhor qu’aprèp una bastonada. Lo grand contrarotlava lo trabalh, se clinava lo cap pel trauc en lo dedins ambe la lampa mormolhjent : omf omf va plan. Tira va plan. Ane aquò fara.

Torvavem prendre los velòs e davalavèm la còsta perilhosa. Me contèt qu’un jorn al pepin, los frens li petèron a mièja còsta e, qu’aital passèt a mai de nonante dètz al nivèl del caireforc, ambe la rota de la Dorbia, e que pel vam de la celeritat, afòrtissiá qu’arrivèt quitament a traversar lo pont de Curepla , de montar lo baloard de la bocaria dusca la plaça de la Capela, sens donar un còp de pedala. Conflava mas d’i pensar me dona encara la galinada.

La grand nos esperava que se laguiá d’aquela davalada. Tombèri coma una peira sus son cadieral. La grand m’aconsiderèt soscadissa que dormirà lèu aquèste ser. Qu’ajèri pas la fòrça de renegar. Lo grand m’aconselhèt de m’estirar los braçes e las cambas, per me descansar. « Aital faguèri tota ma vida e me servèt la santat » diguèt en braçèjant.

Ne’n podiai mai. La grand s’espantèt :

- Aimé qu’i a pas fach curar la tina au mens ?

- que non. Magina.. respondèt.

Sa teoria èra simple. A n’aquel atge lo dròlle se reconstituis a flor e a mesura que despensa sas fòrças. M’aconsiderava coma un potz inagotabla d’energia renovelabla. Ausèri pas de cridar que subte lo pepin me cluquèt de l’uèlh, en mostrant lo blanc, coma s’aviam fach mantunas guèrras amassa. Me donèt cinq sòus per ma pena. Me crompèri mon silenci. Me calèri.

La menina m’emplenèt l’escudèla. Una sopa vertadièra coma l’aimava lo pepin, es a dire que lo culhièr s’i podia plantar drèch, o demorar coma un paissèl, sens oblidar lo calòç de lard espés que li agradava mai rance e, un pauc jaune. Disiá qu’ambe la mesolha dels òsses, èra çò de melhor sus Tèrra. Ièu li daissavi lo grais. Èri un dabansièr, un pichòt occitan americanisat qu’estimava mai de bèure de lach, ambe de tartinas, nebladas d’un vèl de cacaò. Entre nos, i aviá l’opausicion fondamentala de la question de gost. La menina quitèt jamai de voler m’atalentat de carnsalada, en s’ajudant de l’òli de merluça. E jamai m’i faguèri, levat aprèp l’armada, mas qu’èra tròp tard per gostar, tot çò que tant de monde venia crompar de luènh, a la bocaria del mèu grand…

Aquel jorn, tot juste se podiá me rabalar per m’anar jaire. Mas sarrèri las dents com’un òme que voliái la seguida de l’istòria. La menina cansada bufèt que, lo dròlle èra caput com’un muòl, mas tardèt pas per dire la fin. Lo pepin roncava. Ela me mostrèt l’astre d’argent. Lo mirèri un temps. E tornamai, lo devinhèri lo vièlh. Nen portava un fais de gavels ! Lo vesiái de galis. Teniá un nas ponchut, de mostachas e d’ussas tarriblas. Me velhava. Revertava un pauc lo grand quand se trufava de ièu.

Alara lo Joan s’acapriçèt de trobar lo Segret del can. Tornèt de matin al pregond de la bauma al ras de l’avenc de la Mijalana. L’autre lo daissèt dintrar sens jaupar ni agantar, ni caissèjar, ni udolar, ni gafar. Mas sens li ofrir l’espitalitat, un quite sièti, un pauc d’aiga, un sinhe amistos. Joan portava un sacon ambe de mangiscla, de saucissa, de carn grassa. Plegat dins una toalha blanca, un demai de pascada oblidada d’un temps dins la solharda. D’òsses tanben, mai que mai d’òsses. Lo can l’espiguèt desplegar la pèlha en rafinhant las pòts, en reversinant las bregas. Fasiá lo morre. e ben te fas pas cagar, de noiriduras gastadas… Joan repoteguèt que non, qu’èra de mangiscla de rei pels cans, que lo sèu Dicon n’avia pas tant, qu’avia pas trobar quicòm mai que, se ne voliá pas l’engolir, la tornariái prendre… que sa Joana èra pas fòla, e que los sèus enfants o manjarian. L’autre lo copèt còp sèc. « O cala-te, bramaire. Cala-te que n’i a pron de vosautres los òmes, vergonha de la natura! Tant que Joan gausèt pas sonque d’artèlhar. Escota prepara-te. Pren de vestits per te cambiar, mas pas tròp, e ton drèlh subretot, cal pas tròp se cargar, que sabi pas l’astre de las rescontras. Se vòls minjar aquò, ara vai-i. Que de tot biais, en mostrant los òsses pèl sòl, ton minjar val pas res. La rota es longa. Mas dabant de se n’anar, te cal saber una causa, que benlèu deuràs renonciar a ton falorditge. Mas m’estonariái, escota-plan, que sem pas segur de tornar. En segond te cal jurar sus la tèsta dels enfants que jamai, non jamai ne’n parlaràs a degun. Comprès. Se per astre tornem un jorn. Alara d’abans de partir a la ventura, sus aquel camin que me’n sobeni pas gaire, al mitan de tant de perilhs, t’aconsèlhi, te daissi lo temps de pensar. Non cala-te e escota dusca’l cap. Respond pas encara. Te daissi doas oras per tornar abraçar la familha que sai que tornaràs pas veire. Que se vei al tos uèlhs alandats de folia, que sias pas sensat e que seguis que ton idèa de capbord. Joan sortiguèt de recuolon, a regret. Pòsca, auria donat la responsa sul pic.