Maria e Joan Garrit

MARIA E JOAN GARRIT

Maria gaitava lo ridèl que tremolava . Lo ridèl se trufava d’ela, fasia coma se una onda de plaser li corissia sus la pèl.

Lo ridèl frenissava de tot lo long. Maria pensèt que la pòrta d’intrada èra demorada dubèrta.

Vertat que la pòrta demorava dubèrta a mai que volguèsse la barar. Calia la butar fòrt d’un còp sec, lo ser. Quand oblidava pas de la clavar, o que ne patissia a l’idèa de dabalar tres estages per fa un torn de clau, per ren, que la sarralha marchava pas pus dempuèi de lunas. Que d’unes còps a la Maria i arribava pas de la clavar la pòrta pesuga , o alara doblidava, que semblava vièlha de mila ans, e Maria i fasia de totas sas fòrças, levat quand li semblava d’ausir un eissam li vonvonèjar dins las aurèlhas…

E Maria se doblidava la pòrta, e tot çò qu’i avia darrièr la pòrta, la carrièra , lo monde que passava de longa los jorns de mercat , o de protèsta, sens levar lo cap …Maria se clinèt per gaitar contra la vitra pegosa . Vejèt d’en primièr la vesina que rabalava la pobèla de fèrre, sul trepador . Cò que fasia un escraïnament del diable. Quna cabèca quand même de pas portar un sac jaune de plastica coma totes fasian.

Subte pausèt la taça de cafè que li cremava los dèts, e tornamai virèt sos uèlhs crevats de lassièra , rogits per la vèlha , las cachavièlas , la manca de sòm. Sosquèt que los uèlhs li cremavan tanben. Era curios que los uèlhs li cremavan. Per de que los uèhs li cremavan ? I avia pas l’ombra de la pus pichona rason fondada. Avia los uèlhs lindes de las femnas de la sia raça, coma de la sia maire, jamai ne s’èra trapat d’infeccions .Era aital.

Levada una setmana… Mancava la setmana de Ranguèlh onte èra demorada mièja viuda , mas per causa dels còps de ponhs e de pès recenbuts sul pitre o dins lo ventre. Que son còrs blu , sos uèlhs clavats que rajavan la misèria , e la sia vessia que volia pus marchar.

Lo personal de l’espital la renguèt sul pic dins la categoria dels miraculats de l’autorota, de las catastròfas naturalas . Maria parlèt pas. Jamai diguèt consi Joan Garrit s’i prenia per la far udolar, escupir las dents, suplicar per que la vida s’arrestèsse al cap del patiras, qu’èla vivià , sens jamai ne’n dire la pus pichòta paraula a las vesinas…

Que lo Joan Garrit èra passat mèstra. Que lo Joan Garrit avia après son mestièr en Argeria . Que coma aimava d’o dire, se conflava de far parlar , e d’unes còps mèsme, cantar las quitas peiras.

A mai mancava pas pus que la dolor dins l’espatla , la fractura que li dolia quant lo temps cambiava…D’i pensar , la dolor li venguèt...La radiò sul mòble bas mormolhejava ; de la publicitat e de musicas ressas, ausiguèt Aznavour cantar « Nos los Amoros » Puèi Joe Dassin cantèt : « Los Camps Eliseas, a miègjorn a mieja nuèch » e tornamai gisclèt lo fùm intestinal de las publicitats.

« ambe Destop tot netejèt d’un còp ! »

Estranja las ligasons entre las idèas…Pel còp se sovenguèt que los cagadors se viudavan mal, aici onte èran, al cap del corredor , los cagadors s’emplenavan de merda e degun s’en trachavan. Degun e qualques tres logataris qu’estajavan aici. Un pintre als uèlhs falords que marchava d’al rebors, que se levava la nuèch e dormissia tot lo jorn. Los uèlhs falords qu’anava la nuèch , que davalava coma un singlard los escalièrs claufit de pissa vièlha e de susor. Los sonavan La Banca , de son nom vertadièr Bancarel…Alara qu’avia pas sonque un fifrelin. Li parlèt pas jamai. I avia encara un vièlha al segond estatge. Maria l’avia pas jamais vista . I avia pas sonque que las femnas de l’ajuda sociala que venia per li parla, la lavar , la cambiar . La paura qu’avia los tudèls sensibles.

E demorava un darrièr logatari que la Maria visquèt pas jamai.

Maria repotegava pas même quand li calia sautar los ribatèls de pissa, entre las sompas de pissa , que totes las generacions d’aujòls avian daissat darrièr elses coma de pòrcs. Mas qualques còps li calia sautar los ribatèls de mèrda, que lo propriétari en li parant las claus ne’n avia pas cap parlat de la nolor.

Mas Maria fugissia… Soscava pas una menuta als ribatels de tota mena . Voliai sonque sauva la sia pèl.

E savia pas sonque se fugissia la quite paur , o l’amenaça del òme que la seguissia de pertot, en diguent qu’èra lo paire de l’enfant que la sia femna avia perdut , de sa fauta a ela , qu’avia oblidat , mespresat , maltrachat, torturat , l’enfant tuat oc tuat tot compte fach e rebatut. Ela , Maria , tuar lo sèu enfant…

Que Maria s’èra dubèrta las vènas, que se seria far copar lo còl , que lo ne siague salvat.

Qu’èra pas ela que l’avia tuat lo nen… Non pas ela . Qu’òm l’acussèsse pas. Non èra pas éla. Era Joan Garrit que l’avia getat sul lièch ambe l’espatla desmesa. Que l’enfant fasia de bruch , que plorava en fasent de bruch, que Joan cridava d’ausir lo çaganh, que lo Joan demandava sonque la tranquilitat, qu’avia passat uèch oras dins los rambalhs de tota mena. Que Joan demandava pas qu’un pauc de silenci dins la sèu paura cabessa… mas qual podia coneisser lo bruch estajant de la sia cabessa ? Degun o podia . A comencar per la paura Maria que pregava cada jorn a la gleisa dels peregrins penitents…

Cridèt lo Joan que n’avia lo drèch. Qu’avia fach la jornada . Que calia pas se trufar d’el macarel.

E Maria se recantava dins la cosina , prep de la pòrta. Que lo Joan li fasia paur… E jamai se trufèt d’el, lo paure qu’ausissia de votz dins son cap. Coma : Joan l’encuòlat vai te far fotre. Coma Joan es lo rei dels cocuts. Coma i a pas pus con que lo Joan !!!

La pòrta èra demorada dubèrta…

Dins la carrièra , un molon d’enfants jogavan de se perseguir en cridant coma d’estornèls dins una figuièra.

Se levèt per ajustar d’aiga frècha dins lo veire brutlant. Garrelejava vers l’aiguièr , encara un sovenir de son òme. Li venia pas sonque l’idèa de lo sonar son espos , son marit ? que los mots son falses, son espos, son frengaira, son amant encara mens. Dins sa memòria demorava per totjorn la bestia crudèla que li avia far passar la pòrta de l’infèrn.

Tussiguèt davant l’evièr. Daissèt un temps l’aiga rajar avant de l’emplenar lo veire.

Li semblèt qu’un grad craïnèt dins l’escalièr. Se fisava pas pus a la sia aurèlha. Sai que venia falorda e que se metia d’ausir las votzes, coma lo Joan Garrit.

Quitèt de beure lo cafè tebes. Escotèt lo silenci treblat sonque pels crids d’enfants que montava de la carrièra Kennedy. Li semblèt encara que quauqu’un montava l’escalièr, lo buf copat escotèt milhor e sentiguèt un mal de cap naisser darrièr lo suq. Avia pas encara mal . Mas savia qu’i coparia pas.

Sentissia l’agantal lèugièr darrièr lo crana. E tot començava totjorn aital.

Silenci d’un còp. Coma aussissia pas res pus , tornèt alenar, pas prigondament que los muscles de la gabia qu’encadenavan lo sèu pitre s’èran nosats e blocavan gaireben lo juòc liure dels palmons.

N’en resultèt que bufava en fasent un pichòt siublet sus dos nòtas.

Tussiguèt dos còps mas o quitèt pas. Fa bel temps qu’auria degut de quitar de tubar. Quicòm de mai de far.

Agatchèt la cambra miserabla qu’estatjava dempuèi un mès. Sosquèt que d’una annada quitèt pas de cambiar de vila, siès còps de seguida. Qu’una ombra la seguissia pertot coma la sia ombra e la secutava.

Se trobava mal corada

Prenguèt son vam per tornar a la fenestra e gaitar l’espectacle de la carrièra…

Fasia pas qu’un mès qu’èra arribada a Mureth, al mitan de la vila vielha,e ja coneissia los estatjants del Barry, lors tissas. Avia logat aquela cambra al tresen estage d’un imòble a l’abroa de la roïna. Se sovenia ambe ansia de son arrivada a boca de nuèch. Una maleta ambe lo necessari de teleta e quatre linges de còrs. Degun l’avian pas vista. Pra’quò la paur la quitava pas.

Alenèt un brave còp e chuquèt lo veire de cafè ara fresc. Se rassegurèt a n’aquèla idèa : « non , degun la sabia pas aici… »

Trapèt lo ridèl . Avia pas de rason de frenir. I avia pas sonque un pet de vent. L’autan venia de bufar set jorn de rang. L’autan provocava lo mal de cap. Los aujòls o dison totes. Tanlèu un autra pensada venguèt se picar , just a l’endrèch del cervèl que li dòlia : l’autan fa mal a la tèsta mas fa pas paur !

Era la pichona votz trufarèla que tornava..

Era sies oras e miètga , l’estiu deplegava son lièch pudent de susor e d’urina. Fasia clar levat que l’ostalas aroïnat èra tampat per los autres ostalas mai nauts qu’el. De fach la maison èra afalada sus las autres a l’entorn. Era pas capabla de tenir sola. Maria sosquèt qu’èla revertava aquel ostal vièlh qu’èra arenduda ela tanben , cansada , crebada , a l’orle de la mòrt lenta, qu’auria pas jamai pus lo coratge , o la quite fòrça de s’enfugir un òp de mai. Era pas pus que la bestia sarrada per la canhada, qu’espèra pas pus que lo sinhe dels mèstres per morir esquinchada , ensanhosida , desalenada e mòrta ja , davant que los primièrs agantals feròtges se plantan lèu dins son còl , son ventre, e furgan los tudèls.

Maria esperava la canhada que se sonava Joan Marcel Garrit. I avia pas qu’un canh mas sabia totes los segrèts de la canhada. Sabia nhafrar sens qu’i ajèsse cap de traças al matin. Coneissia totas las torturas fisicas e moralas. Joan Garrit l’aimava coma un falord, e tot aquò li perdonava pas. O lo falord disia de pertot que l’aimava mai qu’el. Que podria donar la seu vida per ela. Se far copar un braç, una camba.

Un jorn , los uèlhs fòls l’i avia parar lo banèl en diguent :

- te Maria pica onte vòl , l’ai meritat , soi pas pus qu’un pòrc. Ane pica, e ben pica te disi…

Era bandat coma una vaca.

Une segonda , juste una segonda ajèt l’idèa de lo tuar, coma lo pòrc qu’èra . Mas l’idèa li passèt tant lèu que l’ulhauç, que sabia que ne’n auria pas jamai la fòrça, convincuda que l’autre èra de tot biais imortal. El èra lo borèu e ela la presonièra, l’ostage de la sia folia.

Maria èra partida aprèp la mòrt de Josèfa ambe son braç garrèl … E dempuèi Joan la perseguissia.

N’i avia tantes d’enfants pichots dins la carrièra, tant de Josèfa, pichòtas ambe de pichòtas estelas d’uèlhs blus que t’arregarda coma se te miraria dins un cèl prigond de blu prigond tant que tremolera pas de te negar dedins , que i a pas de paur, mèsme quand lo paire te trapa pel braç per te gitar sul lièch alara que ven de te bolegar , entre una ora per te dire de quitar de plorar, de quitar de li cassar lo capiscol, e subretot d‘i tornar alara que te crei adormit.

Maria levèt lo cap. A l’azuèlh estrech de la fenestra un rai de solelh venia alisar la taula del membre del minjar. Notèt que lo rai semblava de soslevar una nivolada de granas pichonèlas que dançavan coma coma de galinetas d’aur. Una agassa cridèt aprèp un estornèl . Maria vejèt la taça de café frech qul cunh de la taula . Ausiguèt lo resson d’una cançon a la mòda : « Mon amour , mon amour et si c’était vrai mon amour… »

Lo ridèl se levèt d’a fons. Era coma s’ un vèl s’esquinchava.

Quand quitaria de fugir coma una bestia malauta ?

Menimosament s’alisava las mans l’una contra l’autra coma per se donar un pauc de calor. Soscava en agachant al dedins d’èla e levèt los uèlhs menimosament per darrièr còp per veire los soliers espès dels presonièrs

Sachèt d’un còp que la vida anava s’arresta . E poguèt pas dire la mendra pregaria .

Es que n’ajèt l’enveja sonque.

Lo Joan trapèt lo cotèl dins lo tirador. Quitèt pas de risolejar e traçèt drech sus éla…